220 SQUADRON

Link naar foto's 220Sq

Het 220Sq zette de tradities voort van 20 Transportsquadron van de Militaire Luchtvaart van het Koninklijke Nederlands-Indische Leger (ML/KNIL). Dit squadron voerde vanaf eind 1946 vanaf de thuisbasis Tjililitan transportoperaties en medische evacuaties uit in Nederlands-Indië met een mix van B-25 ‘Mitchell’ omgebouwde bommenwerpers en de C-47 ‘Skytrain/Dakota’. Tijdens de Tweede Politionele Actie in december 1948 dropte 20 Sq de parachutisten die Djokjakarta innamen. Het squadron werd weer opgeheven op 20 juni 1950.

Het 220Sq werd opgericht op 8 april 1963 te Fort Bliss (Texas, VS) als A-Sq van 2GGW onder bevel van de Maj van Cattenburgh. Na beëindiging van de opleidingen in de VS in juli 1963 verplaatste het squadron naar de nieuwe thuisbasis te Schöppingen, waar de operationele sites op 1 mei 1963 al waren overgedragen. Het squadron was gecoloceerd met de Groepsstaf van 2GGW te Schöppingen. Op 18 december 1963 werd het squadron operationeel gereed bevonden en als ‘NATO assigned’ onder bevel van de NAVO gesteld.

Op 1 augustus 1964 kreeg het squadron het nummer 220 toegekend en ging vanaf dan als 220Sq door het leven. Begin 1967 arriveerde het A-team van het 508th US Army Artillery Detachment (USAAD) die als ‘custodians’ zouden gaan optreden voor de nucleaire ladingen waarmee een deel van de missiles later werd uitgerust. Na twee eerdere evaluaties werd 220Sq in november 1968 ‘nuclear certified’ bevonden en als zodanig aangeboden aan de NAVO. Inmiddels had 220Sq op 24 januari 1968 de ER438-rondzoekradar afkomstig van het Navigatiestation ‘G’ te Appingedam overgenomen. Deze radar leverde niet alleen een luchtbeeld over grotere afstanden aan het 220Sq maar ook aan het bij het 220Sq ingebedde Groepsoperatiecentrum van 2GGW.

Met de Defensienota van 1974 werd bekend gemaakt dat het aantal NIKE-squadrons zou worden gehalveerd. Hoewel 220Sq zou blijven bestaan, was het in eerste instantie de intentie om het squadron van de nucleaire taak te ontheffen. Eind juli 1974 ontving het squadron een aantal onverwachte gasten: een detachement van het British Army of the Rhine (BAOR) meldde zich met hun ‘Thunderbird’ Surface-to-Air Missiles in Schöppingen voor een oefening en werd gastvrij opgenomen door 220Sq. Deze ontmoeting leidde tot nauwe banden tussen de twee eenheden. Op 14 mei 1975 werd 2GGW opgeheven, tijdens een ceremonie de volgende dag werd 220Sq onder bevel van 12GGW gesteld. De ‘custodians’ van A/508th werden ombenoemd in B/509th USAAD. Ook ging 220Sq nu door het leven onder de tactische roepnaam ‘12B’ in plaats van voorheen ‘2A’.

In het voorjaar van 1978 werd de ER438-radar vervangen door een High Power Acquisition Radar (HIPAR) zoals die organiek tot het NIKE-systeem behoorde. Om de NIKE-squadrons te behoeden voor vijandelijke luchtaanvallen werden zij vanaf 1980 ieder uitgerust met twee Short Range Air Defence (SHORAD) systemen ieder bestaande uit een FLYCATCHER radar/vuurleidingscentrale en drie 40L70 kanonnen. 220Sq ontving de eerste kanonnen op 20 juni 1980.

In de zomer van 1982 heerste onrust bij de NIKE-squadrons over hun toekomst. Bij de 1-juli viering van dat jaar werd nog ontkend dat er plannen tot opheffing waren, echter op 5 juli 1982 publiceerde een landelijk ochtendblad dat de NIKE-squadrons wel degelijk zouden worden opgeheven. Op 9 juli 1982 kwam de Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten naar 12GGW om te bevestigen dat het de intentie was om twee NIKE-squadrons op te heffen om daarmee financiën en personeel uit te sparen voor de aanschaf en invoering van het PATRIOT-wapensysteem bij 12GGW vanaf 1986.

Op 24 september 1984 werd bekend gesteld dat 220Sq in 1987 gedeactiveerd zou worden. Op 21 mei 1986 begon de denuclearisatie van 220Sq, per 1 januari 1987 was het squadron ontheven van de nucleaire taak. Op 31 maart 1987 vond de laatste crewdrill plaats onder leiding van de squadroncommandant. Na afloop werd 220Sq gedeactiveerd. Op 25 juni vond de afscheidsparade en de sluiting van het kampement plaats, op 1 juli 1987 volgde de formele opheffing van 220Sq.

Commandanten 220Sq

ASP scores

Link naar foto's 220Sq

Link naar Squadron dagboeken 220Sq

Geraadpleegde bronnen:

• R. Nederlof: Blazing Skies (2002), Sectie Luchtmachthistorie/Sdu,  ISBN 90 12 09678 2
• Q. van der Vegt: Take-off (2013), Nederlands Instituut voor Militaire Historie/Boom, ISBN 9789461055705
• P.E. van Loo, S. Maaskant, D. Starink en Q. van der Vegt: Verenigd op de grond, daadkrachtig in de lucht (2017), Nederlands Instituut voor Militaire Historie/Boom, ISBN 9789089537027
• Squadron dagboeken (NIMH)