118 SQUADRON

Link naar foto's 118Sq

Link naar Squadron dagboeken

Het 118Sq zette de tradities voort van 18Sq Netherlands East Indies (NEI) van de Militaire Luchtvaart van het Koninklijke Nederlands-Indische Leger (ML/KNIL), dat onder bevel van de Australische luchtmacht opereerde. Dit squadron vloog tussen 1943 en 1945 operationele missies vanuit Australië tegen de Japanse strijdkrachten en werd later ingezet tijdens de Politionele Acties. 18Sq was uitgerust met de B-25 ‘Mitchell’ middelzware bommenwerper.

118Sq werd op 1 augustus 1959 geformeerd als A-squadron van 1GGW te Fort Bliss (USA) onder commando van Maj van Ginkel. In september 1959 werd de opleiding van het personeel van 118Sq afgesloten met het afvuren van twee NIKE Ajax en één NIKE Hercules  missiles. Het personeel keerde daarop terug naar Nederland en werd ondergebracht op Kamp Holterbroek te Eibergen, waar het squadron formeel op 1 november 1959 werd opgericht. In februari 1960 vertrok het squadron naar Handorf. In april 1961 nam het squadron alweer deel aan een Annual Service Practice (ASP, een life firing) in de USA. Per 1 mei 1960 werd het A-B Squadron opgericht te Handorf. Dit squadron assisteerde in de opbouw van het D-squadron. Op 1 november 1961 werd het A-Squadron zelfstandig en gelegerd in de Scharnhorst Kaserne te Osnabrück. Medio 1961 kon de nieuwe operationele thuisbasis te Vörden worden betrokken. Vörden was een voormalige Luftwaffe-Fliegerhorst uit de 2e Wereldoorlog. Het start- en rolbaanstelsel was nog duidelijk te herkennen, evenals de vele opgevulde bomkraters. De squadronstaf was ondergebracht in het voormalige hoofdgebouw van de Fliegerhorst. In mei 1962 werd 118Sq operationeel verklaard en onder bevel van de NAVO gesteld.

Vörden bood in de laatste maanden van 1962 ook onderdak aan het C-squadron waarbij de lanceerapparatuur op een 'time-share' basis door beide squadrons werd gebruikt. Eind 1963 vond een verhuizing van het personeel plaats naar de Britse Prestatyn Barracks in Osnabrück. Eerst in oktober 1963 werden de eerste rijkswoningen te Bramsche opgeleverd en werd inwonend personeel gehuisvest op het latere Willem Versteeghkamp, de thuisbasis van GTMGW in Hesepe. Op 1 augustus 1964 werd de benaming 118Sq toegekend aan het A-squadron. In mei 1965 vond een eerste systeemmodificatie plaats, uitgevoerd door personeel van GTMGW. 118Sq ontving het ‘Improved Hercules’ systeem #1244, waarmee het in juni 1965 weer operationeel werd.

In 1966 kreeg 118Sq er een nieuwe taak bij: inzet als Anti Tactical Ballistic Missile (ATBM) eenheid. De vuurleidingsapparatuur werd gemodificeerd zodat het systeem inzetbaar was tegen vijandelijke ballistische raketten. Tevens werd in 1967 een High Power Acquisition Radar (HIPAR) geplaatst ter vervanging van de FPS-36 radar. Deze radar verschafte ook luchtbeeld aan het zich op de IFC van 118Sq bevindende Groepsoperatiecentrum (GOC) van 1GGW. In 1969 werden 10 missiles van 118Sq voorzien van nucleaire warheads. Dit ging gepaard met de komst van een detachement Amerikaanse custodians, de aanleg van een 'binnenring' met wachttorens en een forse uitbreiding van de Luchtmachtbewaking (LB). Bewaking van de 'special weapons' was niet zonder risico: in oktober 1969 werd een dienstplichtig soldaat tijdens de aflossing van de wacht door een collega aangeschoten en overleed vlak daarna aan zijn verwondingen in een ziekenhuis. Van februari tot juli 1970 beschikte 118Sq door personeelstekorten maar over twee i.p.v. drie operationele crews. Tussen 1974 en 1975 volgde de SAMCAP-modificatie.

Op 1 juli 1975 werd 1GGW opgeheven en werd 118Sq ondergebracht in de nieuw opgerichte 12GGW. In 1978 kwam een eind aan de ATBM-taak van 118Sq en werd de apparatuur teruggebracht naar de normale configuratie. Tussen 1980 en 1983 vond de laatste modificatie van het systeem plaats (het NIKE Support Plan) waarbij de apparatuur volledig werd gedigitaliseerd. In juli 1982 werd het besluit bekend gemaakt dat 12GGW zou worden opgeheven, waarbij 118Sq als laatste squadron in 1988 zou worden gedeactiveerd. In september 1987 werd door 118Sq de laatste Nederlandse NIKE Hercules afgevuurd te Kreta, voor de gelegenheid gestoken in een oranje/rood/wit/blauw kleurenschema. Op 31 maart 1988 vond de opheffingsceremonie van 118Sq plaats, nadat in de voorafgaande weken de nucleaire warheads waren afgevoerd. De site te Vörden bleef echter nog een jaartje in gebruik als operationele locatie van 503 (PATRIOT) Sq, in afwachting van de oplevering van hun tot PATRIOT-site omgebouwde locatie te Reinsdorf.

ASP-scores

Commandanten 118Sq

Link naar Squadron dagboeken

Geraadpleegde bronnen:

• R. Nederlof: Blazing Skies (2002), Sectie Luchtmachthistorie/Sdu, ISBN 90 12 09678 2
• Q. van der Vegt: Take-off (2013), Nederlands Instituut voor Militaire Historie/Boom, ISBN 9789461055705
• P.E. van Loo, S. Maaskant, D. Starink en Q. van der Vegt: Verenigd op de grond, daadkrachtig in de lucht (2017), Nederlands Instituut voor Militaire Historie/Boom, ISBN 9789089537027
• Squadron dagboeken 118Sq (NIMH)
• Boekje t.g.v. ASP 1987