Selecteer de taal

DOCTRINE GELEIDE WAPENS

  Auteur: Ronald Dorenbos, LKol bd, KLu

Grondgebonden luchtverdediging valt onder één van de vier rollen van Air Power, namelijk Control of the Air. Hiermee wordt bedoeld het bevechten van het (tijdelijke, plaatselijke of absolute) luchtoverwicht, zodat het eigen grondgebied alsmede eigen strijdkrachten niet worden blootgesteld aan vijandelijke luchtacties en eigen offensieve luchtacties in het eigen en vijandelijke luchtruim niet door een tegenstander kunnen worden verhinderd. Grondgebonden luchtverdediging valt binnen Control of the Air in de subcategorie Defensive Counter Air: de acties vinden plaats in het eigen luchtruim ter verdediging tegen aanvallende luchtstrijdkrachten.

Grondgebondenluchtverdediging vindt plaats met inachtneming van vier principes en zes richtlijnen. Deze principes en richtlijnen spelen bij het hogere niveau een dominante rol bij het ontwerpen van een verdediging tegen een opponent ('defence design').

De vier principes zijn: mass, mix, mobility en integration. NAVO gaf invulling aan deze principes door het grote aantal ontplooide wapensystemen (o.a. NIKE, HAWK en SHORAD), de mix van wapensystemen met complementaire capaciteiten (in hoogte, bereik, vuursnelheid, frequentiebereik, vermogen om met elektronische storing om te gaan etc.), de tactische mobiliteit (gold echter niet voor NIKE) en de integratie en inzet van de diverse wapensystemen onder centraal NAVO-commando maar met gedecentraliseerde uitvoering van de operaties ('centralised command, decentralised execution').

De zes richtlijnen zijn: mutual support, overlapping fires, balanced fires, weighted coverage,  early engagement en defence in depth. Door de systemen zó te positioneren dat ze elkaars dode zones bestrijken (mutual support) en de interceptiezones elkaar overlappen (overlapping fires) kan een gesloten verdediging worden gecreëerd, ook indien een systeem (tijdelijk) niet operationeel inzetbaar is. Balanced fires garandeert een verdediging naar alle windrichtingen. Omdat o.a. NIKE en HAWK een 360º bereik hadden, kon ook een tegenstander op de thuisvlucht nogmaals worden onderschept. Weighted coverage geeft prioriteit aan luchtverdediging gericht tegen een opponent uit het oosten. Door het grote bereik van NIKE of door HAWK-systemen vlak achter de frontlijn te positioneren kon een tegenstander vroegtijdig worden aangegrepen (early engagement). Het positioneren van meerdere en diverse wapensystemen in de diepte van het eigen luchtruim (defence in depth) betekent dat een tegenstander meerdere luchtverdedigingssystemen moest overleven vóór hij zijn doel in het achterland van het NAVO-gebied kon bereiken.

NAVO had gekozen voor een dubbele gordel van geleide wapen-eenheden (NIKE en HAWK) langs de grens met het Warschau-Pakt ('missile belts'), met daarachter een gebied waar gevechtsvliegtuigen verantwoordelijk waren. Plaatselijk waren korte-dracht systemen (SHORAD) met de lokale luchtverdediging belast. Met deze opstelling konden de hierboven genoemde principes zoveel als mogelijk worden ingevuld.

NIKE en HAWK Belts
NIKE en HAWK Belts